Sprawdź swoją wiedzę dotyczącą rodzajów literackich!

Znajomość rodzajów i gatunków literackich jest niezbędna przy omawianiu wszelkich lektur, nie tylko szkolnych. Sprawdź, czy wiesz wszystko, co potrzebne o epice, liryce i dramacie.


Osobą wypowiadającą się w epice jest:
bohater
Bohater nie wypowiada się w epice, chyba że ze swojego punktu widzenia opowiada historię, czyli tekst ma narrację pierwszoosobową.
podmiot liryczny
Podmiot liryczny jest osobą wypowiadającą się w liryce.
narrator
Brawo! W epice wypowiada się narrator.
Kiedy miałem sześć lat, zobaczyłem pewnego razu wspaniały obrazek w książce o dżungli zatytułowanej „Historie prawdziwe. Przedstawiał węża boa połykającego lwa.
Taki typ narracji to:
narracja trzecioosobowa
W narracji trzecioosobowej narrator wypowiada się w trzeciej osobie.
narracja pierwszoosobowa
Brawo! W narracji pierwszoosobowej narrator ze swojego punktu widzenia opowiada historię, posługując się czasownikami w pierwszej osobie.
monolog liryczny
Monolog liryczny występuje w liryce.
Podział na wersy ma miejsce tylko w tekstach należących do liryki.
Prawda
Zdarzają się teksty należące do epiki, ale pisane wierszem.
Trudno określić
Nie tylko utwory należące do liryki są pisane wierszem.
Fałsz
Zgadza się. Podział na wersy może zdarzyć się w utworach należących do dramatu i epiki.
Tekst poboczny, czyli inaczej…?
alegoria
Alegoria to środek stylistyczny, który ma tylko jedno ukryte znaczenie.
didaskalia
Brawo! Didaskalia są wskazówkami autora w utworach dramatycznych.
przypowieść
Przypowieść to gatunek literacki.
W pewnej norce ziemnej mieszkał sobie pewien hobbit. Nie była to szkaradna, brudna, wilgotna nora, rojąca się od robaków i cuchnąca błotem, ani też sucha, naga, piaszczysta nora bez stołka, na którym by można usiąść, i bez dobrze zaopatrzonej spiżarni; była to nora hobbita, to znaczy: norka z wygodami.
Powyższy fragment to narracja…
narracja trzecioosobowa
W narracji trzecioosobowej narrator wypowiada się w trzeciej osobie.
narracja pierwszoosobowa
W narracji pierwszoosobowej narrator wypowiada się w pierwszej osobie i najczęściej jest uczestnikiem wydarzeń.
żadne z powyższych
„Hobbit, czyli tam i z powrotem” należy do epiki, więc występuje w nim narracja.

Kliknij „Czytaj dalej” by przejść do dalszej części quizu

Czytaj dalej „Sprawdź swoją wiedzę dotyczącą rodzajów literackich!”

Środki stylistyczne – test

Chcesz przekonać się, jak dobrze znasz środki stylistyczne i czy potrafisz wskazać je w tekście? Spróbuj swoich sił w poniższej zabawie.

Quiz obejmuje środki artystyczne takie jak przenośnia, epitet, porównanie, oksymoron, symbol, alegoria, archaizm, neologizm, zdrobnienie, zgrubienie, powtórzenie, anafora, epifora, apostrofa, pytanie retoryczne, onomatopeja, kakofonia, eufonia. Powodzenia!


Przenośnia inaczej nazywana jest:
refrenem
Refren to powtarzająca się część np. w pieśni lub hymnie.
onomatopeją
Onomatopeja to wyraz dźwiękonaśladowczy.
metaforą
Brawo! Przenośnia to inaczej metafora.
Idąc bez celu, nie pilnując drogi,
Sam nie pojmuję, jak w twe zajdę progi;
I wchodząc sobie zadaję pytanie;
Co tu mię wiodło? przyjaźń czy kochanie?

W ostatnim wersie znajdują się:
epitety
Epitety to określenia rzeczownika.
pytania retoryczne
Brawo! Pytania retoryczne to pytania, na które nie oczekuje się odpowiedzi.
porównania
Porównania mają na celu zestawienie dwóch obrazów, osób, pojęć itp. w celu ukazania ich podobieństwa.
Wyrazy będące określeniem rzeczownika to:
onomatopeje
Onomatopeja to wyraz dźwiękonaśladowczy.
epifory
Epifora to powtórzenie na końcu wersów lub segmentów wypowiedzi.
epitety
Brawo! Epitety są określeniem rzeczownika.
Który ze środków stylistycznych ma, oprócz jednego dosłownego, wiele znaczeń ukrytych?
Alegoria
Alegoria ma tylko jedno ukryte znaczenie.
Symbol
Brawo! Symbol ma wiele ukrytych znaczeń.
Przypowieść
Przypowieść to nie środek stylistyczny, a gatunek literacki.
Natenczas Wojski chwycił na taśmie przypięty
Swój róg bawoli, długi, cętkowany, kręty
Jak wąż boa (…)

Bawoli, długi, cętkowany i kręty to…
porówania
Porównanie pokazuje podobieństwa między dwoma obiektami lub zjawiskami.
przenośnie
Przenośnia to połączenie słów niosące nowe znaczenie.
epitety
Brawo! Te słowa są określeniami rzeczownika, a więc epitetami.

Kliknij „Czytaj dalej” by przejść do dalszej części quizu

Czytaj dalej „Środki stylistyczne – test”

Gry geograficzne uczące państw i ich stolic

Czy potrafisz wskazać, na jakim kontynencie leży Tadżykistan? Z jakimi państwami graniczy Sudan? Tajwan to kraj lądowy czy wyspa? Gdzie znajduje się Islandia? Wymień dziesięć stanów USA. Dla każdego, kto chciałby podszkolić swoją znajomość o położeniu państw świata, niezwykle pomocne będą linki w poniższym wpisie.

Kilka lat temu obejrzałam odcinek programu „Matura to bzdura”, w którym uczestnicy mieli wskazywać kraje leżące na naszym kontynencie. Nie poradzili sobie zbyt dobrze z tym zadaniem, ale i mnie nie było do śmiechu. Okazało się, że chociaż na większość pytań znałam odpowiedź, to na kilka z nich nie umiałabym odpowiedzieć. Zrozumiałam, że zdarza mi się pomylić Budapeszt z Bukaresztem, nie potrafię wymienić wszystkich państw graniczących ze Szwajcarią, a o Andorze w ogóle nie słyszałam. Jako że Europa to najmniejszy z kontynentów, ponadto jest to MÓJ kontynent, uznałam, że muszę się poduczyć.

W jednym z komentarzy pod filmikiem znalazłam adresy gier, dzięki którym szybko nauczyłam się położenia niemal wszystkich państw świata oraz stolic większości z nich. Niestety w związku z tegorocznym wyłączeniem wtyczki Flash przestały one działać. Istnieją jednak świetne alternatywy. Te w wersji angielskiej pozwalają dodatkowo podszkolić swoją znajomość tego języka.

A przy okazji: państwo a kraj to nie to samo, chociaż często te pojęcia stosowane są zamiennie.

  • Państwo – ma znaczenie polityczne, zajmuje konkretny teren, na którym stanowi prawo. Utrzymuje stosunki dyplomatyczne z innymi państwami.
  • Kraj – w najczęściej używanym znaczeniu związane jest z  geografią, jest to obszar zajmowany przez państwo. Może tez być jednostką podziału terytorialnego.

Sprawdź, czy potrafisz uniknąć błędów językowych

Quiz z języka polskiego - najpopularniejsze błędy jezykowe. Sprawdź się

Chcesz przekonać się, jak dobrze znasz język polski i czy potrafisz uniknąć najczęściej popełnianych w naszym języku błędów? Spróbuj swoich sił w poniższej zabawie.

Quiz obejmuje popularne pomyłki dotyczące podobnie brzmiących wyrazów, kłopotliwą odmianę, pisownię łączną i rozdzielną oraz ortografię i interpunkcję. Powodzenia!


Czytaj dalej „Sprawdź, czy potrafisz uniknąć błędów językowych”

Jak walczyć z prokrastynacją?

Jak walczyć z prokrastynacją - technika pomodoro

Jest piątek. Nadszedł weekend! Psuje ci go tylko świadomość, że musisz przygotować się do sprawdzianu z fizyki zapowiedzianego na przyszły tydzień. Ale przecież masz siedem dni! W weekend powinno się odpoczywać, więc i ty, słusznie, oddajesz się przez sobotę i niedzielę przyjemnościom. Otrzeźwienie przychodzi w poniedziałek rano, gdy okazuje się, że nie zrobiłeś zadania z matematyki i polskiego. Na szybko wpisujesz coś do ćwiczeń z języka ojczystego, a z matematyki bierzesz nieprzygotowanie. W końcu masz do tego prawo. Poniedziałek po szkole się nie liczy. W środę są inne lekcje, na które trzeba się postarać. W czwartek po południu należy jednak wziąć się do pracy! Ale nagle okazuje się, że pokój jest nieposprzątany! Masz też wewnętrzne poczucie, że MUSISZ właśnie teraz uporządkować zdjęcia z wakacji (przecież w razie awarii komputera znikną bezpowrotnie). Przy okazji stwierdzasz, że niektóre z fotografii należy wyretuszować, co zjada Ci kolejne kwadranse. Bardzo ważną sprawą staje się też zerknięcie na wszystkie social media, które niezauważenie pochłaniają ci godzinę. Nagle niezwykle ciekawe okazują się artykuły na portalu informacyjnym, więc wsiąkasz na kolejne minuty. Postanawiasz pouczyć się rano, kiedy umysł na pewno będzie świeży i wypoczęty. Podświadomie wiesz, że i tak zaśpisz, a sprawdzianu z fizyki nie będziesz mógł wpisać do listy swoich sukcesów…

Co to jest prokrastynacja?

Co to jest prokrastynacja i jak z nią walczyć?

Jeśli w powyższym opisie widzisz swoje zachowanie, to wiedz, że nie jest to nic dziwnego, a nawet ma swoją fachową nazwę. Prokrastynacja to nic innego, jak odkładanie zadań do wykonania na później i niechęć do wypełnienia obowiązków. Jeśli nie widzimy w naszym działaniu sensu i natychmiastowego efektu, tracimy ochotę na pracę.

Jaka na to rada? Można tutaj użyć banałów typu: „co masz zrobić jutro, zrób dzisiaj” lub „systematyczność kluczem do sukcesu”. Wszyscy o tym wiemy. Ale jak się zmobilizować do nauki? Nie ma idealnego przepisu na odkrycie w sobie zasobów systematyczności. Ale są sposoby na to, by zmienić nieco swój punkt widzenia. Pierwszą rzeczą jest ustalenie swoich celów – niech są to małe kroki, a nie wielkie sukcesy. Zapisz na kartce, co chcesz osiągnąć do końca roku. Nie wpisuj „oceny bdb na semestr z matematyki”, bo to cel odległy. Wpisz raczej „Otrzymanie oceny lepszej niż dst z każdego sprawdzianu i każdej kartkówki”. Duże sukcesy składają się z małych, więc zbieraj te codzienne cegiełki i powoli buduj swoje zwycięstwo.

Ustal godziny, które poświęcisz na naukę, odrobienie zadania, czytanie lektur i utrwalenie materiału. Przykładowo – w godzinach 17.00-18.00 nie ma Cię dla nikogo, bo pracujesz w domu. Jeśli jestes nocnym markiem i świetnie funkcjonujesz wieczorem – ucz się przed snem. Nie wykorzystuj do tego soboty i niedzieli – weekend zostaw dla siebie (będzie to możliwe, jeśli każdego dnia roboczego poświęcisz np. 1-2 godziny na pracę w domu). W ten sposób zadania będziesz odrabiać na bieżąco. O niczym nie zapomnisz i nigdy nie zabraknie ci cennego czasu.

Technika pomodoro – jak skoncentrować się i kończyć zadania?

Pozostaje jeszcze kwestia koncentracji. W latach ’90 wynaleziono świetny sposób zarządzania czasem. Technika Pomodoro to sposób zmuszenia się do skupienia, ale tylko przez 25 minut. Na czym to polega? Definiujesz sobie zadania: dziś muszę odrobić pracę domową z biologii i chemii, zrobić referat z historii i powtórzyć lekcje z polskiego i angielskiego. „Włączasz” pierwszego pomidora, czyli zaczynasz odliczanie 25 minut. Odliczać możesz kuchennym minutnikiem lub poprzez dedykowane programy. Przez ten czas musisz się skupić tylko i wyłącznie na pracy. Nie możesz zerknąć na Instagram, odczytać smsa czy pójść po herbatę.

Technika pomodoro - zarządzanie czasem dla uczniów

Musisz pracować przez pełne 25 minut. Po tym czasie robisz sobie 5 minut przerwy – możesz zjeść jabłko, przejść się, zerknąć na Internet. Później włączasz kolejnego pomidora. Jeśli masz wiele pracy i dojdziesz do czwartego pomidora, robisz sobie półgodzinną przerwę. Jeśli masz kłopoty z koncentracją, skróć pomidory do 20 lub 15 minut.

Taki sposób wykorzystania czasu jest niezwykle efektywny. Okazuje się, że wykonanie konkretnego zadania zajmuje o wiele mniej czasu, jeśli poświęcamy się tylko pracy i zachowujemy maksymalne skupienie. Każdego dnia sumujemy liczbę pomidorów i sprawdzamy nasze postępy. Jeśli znamy osobę mierzącą czas pracy w ten sam sposób, możemy porównywać wyniki. Może więc pomidory są sposobem na walkę z prokrastynacją?

Quizy i łamańce językowe

quizy-jezykowe.png

Wakacje w pełni i z pewnością większość z was rzadko myśli o szkole i lekcjach języka polskiego. Warto jednak od czasu do czasu nakierować swoje myśli na ortografię, interpunkcję i ciekawostki językowe, by nie wyjść z wprawy i po okresie letnim bezboleśnie przystąpić do pracy.

Serdecznie polecam skorzystanie z quizów i zabaw zamieszczonych na stronie polszczyzna.pl. Znaleźć tam można również fantastyczne gry słowne autorstwa uznanego rysownika Pawła Jarońskiego w postaci obrazków, których zrozumienie czasami sprawia nie lada problem. Wspaniałej zabawy!

Sprawdź swój zasób słownictwa ;)

quiz-zasob-slownictwa.png

W ramach treningu umysłu w okresie wakacyjnym możesz sprawdzić, jaki jest twój zasób słownictwa. Strona aRealMe umożliwia skorzystanie z quizu, który na zasadzie wybierania synonimów i antonimów szacuje, jaką liczbą wyrazów dysponujesz. Możliwe jest również sprawdzenie ilości znanych słów z innych języków, takich jak angielski, niemiecki, francuski, hiszpański, włoski, portugalski i innych.

Pamiętaj o tym, by udział w quizie traktować na zasadzie rozrywki, zaś uzyskane wyniki potraktować orientacyjnie – oczywiste jest, że żaden internetowy quiz nie jest profesjonalnym narzędziem badającym zdolności lingwistyczne. Jednak z pewnością stanowić będzie ciekawą zabawę i okazję do przećwiczenia szarych komórek 🙂