Poniższa strona prezentuje tylko najważniejsze informacje o imiesłowach. By w pełni i od podstaw opanować wiedzę dotyczącą tej części mowy, kliknij poniżej.
Imiesłowy i ich rodzaje
Imiesłowy to nieosobowe formy czasownika. Mogą znaczeniowo nawiązywać do przymiotników i przysłówków – zachowują się bowiem jak te części mowy.
Imiesłowy przymiotnikowe
Są nieosobowymi formami czasownika, choć wyglądają i zachowują się jak przymiotniki. Dzielimy je na czynne i bierne.
Imiesłowy przymiotnikowe czynne | Imiesłowy przymiotnikowe bierne |
zakończone na: -ący, -ąca, -ące | zakończone na: -ny, -na, -ne, -ty, -ta, -te, -ony, -ona, -one. |
Przykłady: biegający, pytający, robiące, mówiąca, skacząca, śpiąca, lubiące, udające, biorące | Przykłady: znany, pytana, robione, myty, skryta, zmyte, lepiony, bielona, mylone |
Uwaga! Imiesłowów nie można rozpoznawać jedynie po końcówce. Zawsze trzeba sprawdzić, czy dany wyraz pochodzi od czasownika. Przykładowo:
- bielony – pochodzi od czasownika bielić, jest zatem imiesłowem przymiotnikowym (biernym),
- zielony – pochodzi od rzeczownika zieleń, jest zatem przymiotnikiem.
Pisownia nie z imiesłowami przymiotnikowymi
- “Nie” z imiesłowami przymiotnikowymi piszemy łącznie, np. niezbyty, niemalowany, nieoceniony, niewydane.
Imiesłowy przysłówkowe
Są nieosobowymi formami czasownika wyglądającymi i zachowującymi się jak przysłówki. Nie odmieniają się. Dzielimy je na uprzednie i współczesne.
Imiesłowy przysłówkowe uprzednie | Imiesłowy przysłówkowe współczesne |
zakończone na: -wszy, -łszy | zakończone na: -ąc |
Przykłady: umywszy, zapytawszy, znalazłszy, uczesawszy, wyszedłszy, padłszy | Przykłady: siedząc, skacząc, myjąc, rozmawiając, licząc, pytając |
Pisownia nie z imiesłowami przysłówkowymi
- “Nie” z imiesłowami przysłówkowymi zawsze piszemy rozdzielnie, np. nie patrząc, nie słuchając, nie wyremontowawszy, nie zarobiwszy, nie ukradłszy, nie wypiwszy.
Zobacz też: Pozostałe części mowy