Skąpiec

Kliknij poniżej, żeby przeczytać szczegółowe streszczenie komedii „Skąpiec”:

„Skąpiec” – opracowanie

• Autor: Molier
• Rok powstania: 1668 
• Epoka: barok
• Rodzaj literacki: dramat (utwór przeznaczony do wystawienia na scenie)
• Gatunek literacki: komedia (dzieło o pogodnej tematyce, żywej akcji i szczęśliwym zakończeniu, mające na cel wywołanie rozbawienia odbiorcy)

Bohaterowie „Skąpca”

• Harpagon – tytułowy skąpiec. Sześćdziesięcioletni lichwiarz, dla którego najważniejsze są pieniądze. Dzieci są dla niego jedynie celem do pomnożenia majątku.
• Eliza – córka Skąpca zakochana w Walerym. Boi się sprzeciwić ojcu, który nakazuje jej poślubienie bogatego pana Anzelma.
• Walery – zalotnik Elizy, który przyjął się do pracy w domu Skąpca, żeby zyskać jego przychylność. W rzeczywistości jest synem Tomasza d’Albruci uratowanym z katastrofy morskiej, przekonanym, że cała jego rodzina zginęła.
• Kleant – syn Skąpca, który zakochany jest w Mariannie, którą widział raz i nie zna jej imienia. Mężczyzna, by zdobyć pieniądze, uprawia hazard.
• Marianna – uboga dziewczyna mająca na utrzymaniu matkę. Chociaż zakochała się w młodym mężczyźnie (Kleancie), decyduje się wyjść za mąż za Harpagona, by zapewnić sobie i matce utrzymanie. Okazuje się być córką Tomasza d’Albruci i siostrą Walerego.
• Frozyna – kobieta zajmująca się zawodowo kojarzeniem par, czyli doprowadzaniem do małżeństwa. Swatka ma nadzieję, że Marianna wyjdzie za Skąpca, co przyniesie jej premię pieniężną.
• Anzelm – zamożny mężczyzna, który ma poślubić Elizę. Okazuje się być Tomaszem d’Albruci, który cudem uszedł z życiem z tonącego statku. 
• Strzałka – służący Kleanta. Dopuszcza się kradzieży szkatułki, którą przekazuje Kleantowi. 
• Jakub – służący Harpagona pełniący zadania kucharza i woźnicy. By zemścić się na Walerym za wyśmianie go, zrzuca na niego winę za kradzież.

Skąpiec – krótkie streszczenie

Harpagon pomnaża swój majątek, nie bacząc na nic, nawet na szczęście swych dzieci. Zawodowo zajmuje się lichwą, czyli nieuczciwym pożyczaniem pieniędzy na bardzo wysoki procent. Chce ożenić się z Marianną, którą kocha jego syn, i wydać córkę Elizę za mąż za Anzelma – mężczyznę w podeszłym wieku, którego dziewczyna nie kocha, gdyż oddała swoje serce komuś innemu.

Wybrankiem Elizy jest Walery, który jako dziecko uratowany został z tonącego okrętu i od tego czasu żyje w przekonaniu, że cała jego rodzina zginęła. Nieoczekiwanie ginie szkatułka Harpagona z dziesięcioma tysiącami talarów i powstaje wielkie zamieszanie, w trakcie którego okazuje się, że Anzelm, za którego ma wyjść Eliza, jest zaginionym ojcem Walerego, zaś Marianna jest jego siostrą. Całość kończy się szczęśliwie, Walery poślubia Elizę, a Kleant żeni się z Marianną. Za wszystko płaci Anzelm, czyli Tomasz d’Albruci, zaś Skąpiec odzyskuje swoją ukochaną szkatułkę.

By sprawdzić swoją znajomość „Skąpca”, kliknij poniżej:

Rodzaje komizmu w „Skąpcu”

• komizm sytuacyjny – bawienie widza spiętrzeniem niefortunnych i niezwykłych wypadków, wymuszających na bohaterze zachowania śmieszne i komiczne,
• komizm postaci – umiejętne dobieranie typów bohaterów tak, aby uwypuklić pewne cechy charakteru, np. głupotę czy chciwość; widza bawi już sama kreacja postaci – jego wygląd, sposób wypowiadania się i zachowanie,
• komizm słowny – na widza oddziałuje przede wszystkim żart, dowcip, jaki pada ze sceny. Są to najczęściej zabawne dialogi bohaterów czy ich żartobliwe powiedzonka.

Skąpiec – problematyka

• Charakterystyka Harpagona – mężczyzna pomnaża swój majątek w każdy możliwy sposób, nawet parając się lichwą. Chorobliwie oszczędza – jego styl zarządzania domem jest idiotyczny i komiczny zarazem, np. jako kucharza i woźnicę zatrudnia jednego człowieka, zaś na ucztę weselną każe przygotować baraninę i ciasto z kasztanami, tanie i sycące potrawy, których nie da się dużo zjeść. Chciwość zabija w nim uczucia – chce ożenić się z ukochaną syna, gdyż jest skromna i nie wydaje dużo pieniędzy, i wydać córkę wbrew jej woli za bogatego starszego mężczyznę, którego nigdy nie widziała. Jest mściwy i bezwzględny, kieruje nim egoizm. Jednak nie widzi swoich wad – jest zszokowany, kiedy dowiaduje się, jak widzą go sąsiedzi i jakie urządzają sobie z niego kpiny. Nie przyjmuje do wiadomości, że nie jest postrzegany przez innych jako godny zazdrości człowiek sukcesu. Jego jedyną miłością są pieniądze – o swojej szkatułce z dziesięcioma tysiącami talarów mówi  z czułością i miłością, jak o kobiecie.
• Ośmieszenie chciwości i skąpstwa – autor kpi z tych cech i pokazuje, że ludzie dla majątku są skłonni zrobić wszystko, nawet porzucić uczucia i zniszczyć relacje między członkami rodziny. Dzieło krytykuje ówczesne społeczeństwo francuskie, w którym zawierano małżeństwa dla pieniędzy, uprawiano hazard i lichwę, a nieposłuszne dzieci wydziedziczano.
• Zaskakujące zakończenie – nieoczekiwany zwrot akcji na końcu utworu polegający na pojawieniu się kogoś z zewnątrz lub całkiem nowych okoliczności wcześniej niewspomnianych. Zabieg taki jest nazywany deus ex machina – bóg z maszyny.