Zdania złożone podrzędnie
Składają się z dwóch wypowiedzeń składowych – nadrzędnego i podrzędnego. Zdanie składowe nadrzędne (główne) jest określane przez zdanie składowe podrzędne. Części składowe zdania złożonego podrzędnie łączą się ze sobą za pomocą spójników i zaimków względnych.
Rodzaje zdań złożonych podrzędnie
Podrzędne zdanie składowe uzupełnia treść zdania nadrzędnego i jest odpowiednikiem
podmiotu, orzecznika, przydawki, dopełnienia lub okolicznika, stąd zdania złożone podrzędnie dzielimy na:
- zdania złożone podrzędnie podmiotowe (kto? co?)
- zdania złożone podrzędnie orzecznikowe (jaki jest? jaki się stał? jaki został?)
- zdania złożone podrzędnie przydawkowe (jaki? który? czyj?)
- zdania złożone podrzędnie dopełnieniowe (pytania przypadków zależnych)
- zdania złożone podrzędnie okolicznikowe (np. jak? gdzie? kiedy? po co? dlaczego?)
Konstrukcja z imiesłowowym równoważnikiem zdania
Czasami jako wypowiedzenie składowe pojawia się tzw. imiesłowowy równoważnik zdania, czyli takie wypowiedzenie, w którym zamiast orzeczenia pojawia się imiesłów przysłówkowy (współczesny z końcówką -ąc lub uprzedni z końcówkami -wszy, – łszy). Przykładowo:
- Idąc ulicą, rozglądałam się uważnie wokół.
- Zjadłszy obiad, wybiegliśmy szybko z domu.
- Ciężko pracowali, robiąc wokół siebie dużo zamieszania.
Interpunkcja w zdaniach złożonych podrzędnie
Pomiędzy częściami składowymi zdań złożonych podrzędnie zawsze stawiamy przecinek.
- Chcę, by była już wiosna.
- Powtarzam ci, że nie możesz tego kupić.
- Kiedy nadchodzi noc, budzą się koszmary.
- By dostać się do dobrej szkoły, musisz systematycznie się uczyć.
- Ola, kiedy to usłyszała, zaczęła płakać.
- Kot, który wszedł do domu, był czarny jak noc.
Język polski 