Co to jest rozprawka?

Rozprawka to forma wypowiedzi, w której piszący stara się odnieść do podanego tematu i przedstawić swoje stanowisko. Najczęściej sprowadza się to do potwierdzenia tezy lub rozważenia hipotezy.

• Teza – pogląd, o którego słuszności jesteśmy przekonani,
  • np. Czytanie książek ma dobry wpływ na rozwój człowieka.
• Hipoteza – opinia nie do końca sprawdzona, którą należy rozważyć,
  • np. Czytanie książek ma przypuszczalnie dobry wpływ na rozwój człowieka.
• Argument – dowód potwierdzający jakiś sąd,
  • np. O konieczności czytania świadczy fakt, że powoduje to wzbogacanie słownictwa.
• Kontrargument – dowód obalający jakiś sąd,
  • np. Książki mają nierzadko negatywny wpływ na człowieka, gdyż ich nadmierne czytanie może doprowadzić do pogorszenia się wzroku.

Konieczne podczas pisania rozprawki

• Wyrażenie własnego zdania.
• Podanie co najmniej kilku argumentów ilustrujących przyjęte stanowisko,
  • argumenty powinny być trafnie dobrane, różnorodne i uszeregowane według ważności.
• Poparcie argumentu trafnie dobranym przykładem,
  • przykłady dobieramy z literatury, historii, sztuki lub życia.
• Zastosowanie wyrazów podkreślających porządek uzasadnienia,
  • np. zwroty: po pierwsze, po drugie, zacznę od, z kolei przejdę do, kolejnym argumentem jest fakt, iż.
• Stosowanie wyrażeń służących podkreśleniu własnego stanowiska,
  • np. moim zdaniem, uważam, że, jestem przekonany o, według mnie, stanowczo sądzę, itd.

Rozprawka z tezą	Rozprawka z hipotezą
Celem takiej rozprawki jest udowodnienie prawdziwości postawionej we wstępie tezy.	Celem takiej rozprawki jest potwierdzenie lub zaprzeczenie postawionej we wstępie hipotezy.
Wstęp: Wprowadzenie do tematu. Sformułowanie tezy (przedstawienie głównej myśli). Zapowiedź udowodnienia tezy.	Wstęp: Wprowadzenie do tematu. Przedstawienie zagadnienia w formie hipotezy (przypuszczenia). Zapowiedź rozważań.
Rozwinięcie: Argumenty uzasadniające tezę. Poparcie argumentów przykładami z literatury, historii, sztuki, bądź życia.	Rozwinięcie: Przedstawienie argumentów i kontrargumentów. Poparcie ich przykładami z literatury, historii, sztuki, bądź życia.
Zakończenie: Podsumowanie rozważań zawierające przytoczoną tezę.	Zakończenie: Wyciągnięcie wniosków – sformułowanie tezy. Podsumowanie rozważań.

Jak napisać rozprawkę krok po kroku

• Przed pisaniem rozprawki ułóż jej plan.
• Używaj brudnopisu, żeby rozprawka napisana na czysto była staranna.
• Przemyśl odpowiednie sformułowanie wstępu.
• Dobierz argumenty (lub kontrargumenty) i uszereguj je od najważniejszych do najmniej ważnych.
• Do argumentów dobierz przykłady z poznanych lektur, dzieł sztuki, filmów, historii bądź własnych doświadczeń.
• Zastanów się, jak napisać zakończenie (musisz podsumować rozprawkę, udowodnić prawdziwość tezy lub potwierdzić bądź obalić hipotezę).
• Pisząc rozprawkę, stosuj odpowiednie słownictwo.
• Dbaj o logikę i spójność rozprawki, a także porządek:
  • stosuj akapity, a kolejne argumenty i kontrargumenty zapisuj od nowej linii lub od nowego akapitu.
• Podkreślaj kolejność argumentów, stosuj słownictwo wskazujące, że przechodzisz od jednego argumentu do drugiego.
• Stosuj słownictwo wskazujące Twoje zdanie, podkreślaj swój punkt widzenia.
• Staraj się przekonać odbiorcę do swoich racji.
• Pamiętaj, aby wszystko dokładnie wyjaśnić – zyska na tym nie tylko kształt wypowiedzi, ale także zwiększy się objętość rozprawki.
• Nie myl argumentu z przykładem! Rozprawka – argument a przykład

Po  ukończeniu pracy sprawdź błędy:

• Upewnij się, że Twoja praca zawiera wszystkie elementy budowy rozprawki.
• Sprawdź, czy zastosowałeś akapity, a argumenty zapisywałeś od nowej linii lub akapitu.
• Upewnij się, czy na pewno nie popełniłeś błędów ortograficznych, interpunkcyjnych, stylistycznych itp.
• Przeczytaj całość co najmniej dwa razy, by przekonać się o poprawności rozprawki.
• Jeśli masz taką możliwość, daj pracę do przeczytania komuś bliskiemu – poproś o szczerą opinię, czy wszystko jest zrozumiałe – w ten sposób uczysz się poprawnego stylu.
• Używaj brudnopisu, a później przepisz całość – praca będzie niepokreślona, czytelna i staranniejsza.

Słownictwo do rozprawki

Wyrażenie poglądów na dany temat	Według mnie… Moim zdaniem… Uważam, że… Mój sąd opiera się na… Jestem przekonany, że… Jak sądzę… Pewien jestem, że…
Przekonanie odbiorcy do swoich poglądów	Oczywiste jest, że… Nie ulega wątpliwości, iż… Rzecz tak oczywista nie może budzić wątpliwości.
Podkreślanie kolejności argumentacji	Przede wszystkim… Zacznę od… Po pierwsze… Z kolei przejdę do… Następnie należy wspomnieć o… Na koniec…
Wprowadzanie przykładu	Dobrym przykładem może być… Świetnie ilustruje to… Sytuacja taka ukazana została w…
Udowodnienie tezy	Biorąc pod uwagę przytoczone argumenty stwierdzam, że… Podsumowując moje rozważania, stwierdzam, że… Jak sądzę, udało mi się udowodnić, że… Na zakończenie z całym przekonaniem stwierdzam, że…

Zobacz też: