Fonetyka – test

Odpowiedzi

  1. Podkreśl, czym nie zajmuje się fonetyka?
    • podziałek głosek
    • czynnościami narządów mowy
    • wymową głosek
    • budową wyrazu
  2. Artykulatory to np. jama ustna i nosowa, wiązadła głosowe, język.
  3. Głoska jest dźwiękiem, najmniejszą słyszalną cząstką wyrazu.
  4. Głoski wyrazu „szczypawica”: SZ-CZ-Y-P-A-W’-I-C-A
  5. Litera jest zapisem głoski, graficznym obrazem dźwięku.
  6. Litery wyrazu „szczypawica”: S-Z-C-Z-Y-P-A-W-I-C-A
  7. Ośrodkiem każdej sylaby jest samogłoska.
  8. Sylaby w wyrazie „szczypawica”: SZCZY-PA-WI-CA
  9. Podkreśl właściwy podział wyrazu „dziesięcioro” na głoski:
    • DZI-E-S-I-Ę-C-I-O-R-O
    • D-Z-I-E-S-I-Ę-C-I-O-R-O
    • DZI-E-SI-Ę-CI-O-R-O
    • DZIE-SIĘ-CIO-RO
  10. Podkreśl właściwy podział wyrazu „przesunięcie” na litery:
    • P-R-Z-E-S-U-N-I-Ę-C-I-E
    • P-RZ-E-S-U-N-I-Ę-C-I-E
    • P-RZ-E-S-U-N-I-Ę-CI-E
    • P-R-Z-E-S-U-NI-Ę-C-I-E
  11. Wyraz „niespodzianka” składa się z czterech sylab.
  12. Wyraz „niepodobnie” składa się z czterech sylab.
  13. Niektóre głoski nabierają dźwięczności za sprawą wiązadeł głosowych.
  14. Wszystkie samogłoski są dźwięczne.
  15. Samogłoski nosowe to Ą i Ę.
  16. Głoski sonorne to takie głoski dźwięczne, które nie mają bezdźwięcznych odpowiedników.
  17. Podkreśl parę głosek różniącą się pod względem dźwięczności:
    • M – M’
    • C – C’
    • A – Ą
    • P – B
  18. Podkreśl szereg, w którym zapisano bezdźwięczne odpowiedniki głosek DZ, DŻ, DŹ:
    • ż, sz, cz
    • ź, ś, ć
    • z, s, c
    • c, cz, ć
  19. Podkreśl dwa wyrazy, który zapisuje się niezgodnie z wymową:
    • znak
    • przymiotnik
    • rok
    • pszenica
    • krzyk
  20. Podkreśl, jakie upodobnienie zaszło w wyrazie „babka”:
    • ubezdźwięcznienie wsteczne (*bapka: bezdźwięczne K wpłynęło na dźwięczne B – ruch do tyłu)
    • ubezdźwięcznienie postępowe 
    • udźwięcznienie wsteczne
    • nie ma tu upodobnienia fonetycznego
  21. Podkreśl, jakie upodobnienie zaszło w wyrazie „tae”:
    • udźwięcznienie postępowe 
    • udźwięcznienie wsteczne (*tae: dźwięczne Ż udźwięczniło K – ruch do tyłu)
    • ubezdźwięcznienie wsteczne 
    • ubezdźwięcznienie postępowe
  22. Podkreśl, jakie upodobnienie zaszło w wyrazie „krzyk”:
    • udźwięcznienie postępowe 
    • udźwięcznienie wsteczne 
    • ubezdźwięcznienie wsteczne 
    • ubezdźwięcznienie postępowe (*kszyk: bezdźwięczne K wpłynęło na dźwięczne RZ – ruch do przodu)
  23. Podkreśl, jakie upodobnienie zaszło w wyrazie „ścieżka”:
    • udźwięcznienie postępowe 
    • udźwięcznienie wsteczne 
    • ubezdźwięcznienie wsteczne (*ścieszka: bezdźwięczne K wpłynęło na dźwięczne Ż)
    • ubezdźwięcznienie postępowe
  24. Podkreśl wyraz, w którym zachodzi więcej niż jedno upodobnienie:
    • szkoda
    • wietrzyć
    • rozpatrz (*rospatszyć)
    • wróżka
  25. Podkreśl prawdziwe zdania o upodobnieniu postępowym:
    • zachodzi na pograniczu dwóch wyrazów
    • polega na całkowitym zatarciu różnic między głoskami
    • zachodzi pod wpływem następnej głoski
    • zachodzi pod wpływem poprzedniej głoski
  26. W wyrazie „jabłko” zachodzi uproszczenie grupy spółgłoskowej (*japko).
  27. Podkreśl, w których trzech wyrazach zajdzie utrata dźwięczności w wygłosie:
    • kosa
    • statek
    • łabędź (*łabęć)
    • dom
    • strój
    • stóg (*stók)
    • spadek
    • łeb (*łep)
    • kot
    • list
    • mak
  28. Wskaż zjawiska fonetyczne (udźwięcznienie/ ubezdźwięcznienie / uproszczenie / zanik dźwięczności w wygłosie),  zaznacz je, a w przypadku upodobnień nazwij ich typ (międzywyrazowe / wewnątrzwyrazowe oraz postępowe /wsteczne):
    • PROŚBA – upodobnienie wewnątrzwyrazowe wsteczne – udźwięcznienie (*proźba)
    • ŁAD – utrata dźwięczności w wygłosie (*łat)
    • BRZYTWA – upodobnienie wewnątrzwyrazowe postępowe – ubezdźwiecznienie (*brzytfa)
    • STRZYGA – uproszczenie grupy spółgłoskowej (*szczyga)
    • KOD – utrata dźwięczności w wygłosie (*kot)
    • MAZAK – nie zachodzi tu żadne zjawisko fonetyczne
    • ŁAWKA – upodobnienie wewnątrzwyrazowe wsteczne – ubezdźwięcznienie (*łafka)
    • BRAT GRZESIA – upodobnienie międzywyrazowe wsteczne – udźwięcznienie (*brad_grzesia)
    • SPOD STOŁU – upodobnienie międzywyrazowe wsteczne – ubezdźwięcznienie (*spot_stołu)
    • ŁEB – utrata dźwięczności w wygłosie (*łep)
    • KRAKOWSKI – uproszczenie grupy spółgłoskowej (*krakoski), może też być wewnątrzwyrazowe ubezdźwięcznienie wsteczne (*krakofski)
  29. W języku polskim zwykle akcent pada na przedostatnią sylabę.
  30. W wyrazach zapożyczonych z języka francuskiego akcent pada na ostatnią sylabę: „atelier„.

Potrzebujesz szybkiej powtórki z fonetyki i zjawisk fonetycznych? Obejrzyj poniższy film!