Przemówienie

Co to jest przemówienie?

Przemówienie to forma wypowiedzi, w której piszący zwraca się do słuchaczy i stara ich przekonać do swojego stanowiska wobec jakiejś sprawy. Oznacza to zwykle przedstawienie tezy i poparcie jej argumentami, które z kolei zilustrowane są przykładami (dlatego przemówienie jest bardzo podobne do rozprawki).

Argument a przykład

• Teza – pogląd, o którego słuszności jesteśmy przekonani,
  • np. Czytanie książek rozwija wyobraźnię.
• Argument – dowód potwierdzający ten sąd,
  • np. Dzięki literaturze możemy sobie wyobrażać fantastyczne postaci i świat, który nie ma szans istnieć w naszej rzeczywistości.
• Przykład – konkretna sytuacja z literatury, sztuki, historii, życia itp.
  • np. hobbici, elfy, czarodzieje i krasnoludy w przepełnionej magią rzeczywistości lektury „Hobbit czyli tam i z powrotem” J.R.R. Tolkiena.

Rozprawka a przemówienie

Jak widać, przemówienie jest w swojej formie bardzo podobne do rozprawki. Najważniejszą różnicą jest jednak to, że w rozprawce należy pisać bezosobowo, z kolei w przemówieniu obowiązkowym elementem jest bezpośrednie zwracanie się do słuchaczy oraz stosowanie środków retorycznych przykuwających uwagę, takich jak pytania retoryczne, metafory, porównania czy wykrzyknienia. Często też stosuje się liczbę mnogą – piszący używa form „my, nas” zamiast „ja, mnie” – dzięki temu utożsamia się z odbiorcami i stara zyskać ich przychylność.

Środki retoryczne w przemówieniu

Pisząc przemówienie, należy użyć środków retorycznych, czyli takich, które oddziaływać będą na odbiorcę. Wzbogacają one przemową oraz sprawiają, że słuchacze pozostają zainteresowani tym, co mówimy. Dokładniejsze omówienie środków retorycznych znajdziesz tutaj.

• apostrofa i bezpośrednie zwroty do odbiorcy,
• pytania retoryczne – skłaniają do przemyśleń,
• wykrzyknienia – podkreślają zaangażowanie przemawiającego,
• wyliczenia – wymienienie w jednym ciągu np. cech czegoś,
• przenośnie – wpływają na wyobraźnię odbiorcy,
• epitety – nadają plastyczności wypowiedzi,
• porównania – wzmacniają obrazowość przemówienia.

Słownictwo do przemówienia

Zanim zaczniesz pisać, zaplanuj swoje przemówienie. Na początku zastosuj zwrot do słuchaczy i sformułuj tezę. Podaj dwa argumenty i zilustruj je przykładami – najlepiej z lektur. Nie streszczaj książek. Możesz zastosować typowe dla przemówienia zwroty:

Wstęp	Przykładowe słownictwo
Zwrot do słuchaczy.1 Wprowadzenie do tematu.2 Sformułowanie tezy.3	1. Koledzy i Koleżanki! Drodzy Słuchacze! 2. Na pewno nieraz zastanawialiście się, czy… Z pewnością zdarzyło się Wam… Niewątpliwie każdy z nas zetknął się kiedyś z… 3. Na pewno zgodzicie się ze mną, że… Jestem przekonany, że… Nie ulega wątpliwości, iż…
Rozwinięcie	Przykładowe słownictwo
Argument 11 + przykład 14 Argument 22 + przykład 24 *Argument 33 + przykład 34 Do każdego argumentu z przykładem warto dodać wniosek częściowy. 5	1.  Zacznijmy od tego, że…, Po pierwsze…, Przede wszystkim… 2. Po drugie…, Przejdźmy do tego, że…, Warto też dodać, że… 3.  Na koniec wspomnijmy…, Nie zapominajmy o tym, że…, Nasze rozważania zakończmy faktem, iż… 4. Taka sytuacja ukazana została w…, Świetnie widać ot na przykładzie…, Znakomicie ilustruje to… 5. Widać więc wyraźnie, że…, Można więc powiedzieć, że…, To prowadzi do wniosku, że…
Zakończenie	Przykładowe słownictwo
Podsumowanie rozważań (wnioski końcowe).1 Powtórzenie tezy (+apel do słuchaczy)1 Podziękowanie słuchaczom za uwagę.2	1. Na zakończenie z całym przekonaniem stwierdzam, że…, Przytoczone przeze mnie argumenty świadczą zatem o…, Dzięki tym przykładom widzimy, że…, Mam nadzieję, że udało mi się Was przekonać, Powinniśmy w naszym życiu…, Starajmy się zatem…, Dbajmy… 2. Dziękuję za Waszą uwagę. Pragnę podziękować Wam za wysłuchanie mojego przemówienia…

       

Przykładowe przemówienie

Koledzy i Koleżanki!

_____Z pewnością nieraz zastanawialiście się, jak wyglądałoby nasze życie, gdyby zabrakło wokół nas innych ludzi. Czy z ulgą odetchnęlibyśmy od problemów związanych z relacjami, czy też brakowałoby nam czegoś niezwykle ważnego? Osobiście uważam, że przyjaźń wzbogaca życie człowieka i chciałabym podzielić się z Wami moimi przemyśleniami na ten temat.

_____Przede wszystkim dzięki przyjaźni możemy poznać świat wewnętrzny drugiego człowieka i jego sposób patrzenia na rzeczywistość. Z pewnością wszyscy się zgodzimy, że przyjęcie innego punktu widzenia bywa w życiu bardzo pomocne. Idealnym tego przykładem jest przyjaźń Ani Shirley i Diany Barry z powieści “Ania z Zielonego Wzgórza” L. M. Montgomery. Główna bohaterka uwielbia bujać w obłokach, co często jest przyczyną jej kłopotów, zaś jej sąsiadka Diana to twardo stąpającą po ziemi realistka. Dziewczęta uzupełniają się i często Diana studzi marzycielskie zapały Ani, ta zaś wprowadza swoją kompankę w świat fantazji i uczy ją, że można zachwycać się rzeczywistością. Widzimy więc, że przyjaźń często umożliwia nam przyjęcie innej perspektywy, co sprawia, że jesteśmy bardziej świadomi i widzimy więcej. 

_____Warto również dodać, że przyjaźń uczy nas udzielania wsparcia i brania odpowiedzialności za drugiego człowieka. Czyż nie taką przyjaźń odnajdujemy w powieści “Mały Książę” Antoine’a de Saint-Exupéry’ego? Lis uczy Małego Księcia, że aby się do kogoś zbliżyć, trzeba czasu i cierpliwości, a za tego, kogo oswoimy, jesteśmy już na zawsze odpowiedzialni. Prawdy te potwierdza relacja głównego bohatera z narratorem – Pilot dba o chłopca i wspiera go, nie zapomnina też o nim po rozstaniu. Ten przykład pokazuje, że dzięki przyjaciołom nasze życie staje się bardziej wartościowe.

_____Nie można też zapomnieć o tym, że przyjaźń motywuje do pracy nad sobą i stawania się lepszym. Spójrzmy na bohaterów powieści “Kamienie na szaniec” Aleksandra Kamińskiego. Zośka, Rudy i Alek stale się czegoś uczą i wzajemnie motywują do przełamywania słabości. Więź między chłopcami sprawia, że dokonują niemożliwego – gdy Rudy zostaje aresztowany przez Gestapo, Alek i Zośka z powodzeniem organizują akcję odbicia go z rąk niemieckich. To prowadzi do wniosku, że bliskość drugiego człowieka pozwala nam stawać się lepszą wersją samego siebie.

_____Na zakończenie, z całym przekonaniem stwierdzam, że przyjaźń dopełnia nasze życie i sprawia, że staje się ono bogatsze w emocje i doświadczenia. To ona uczy nas empatii, odpowiedzialności i pracy nad sobą. W świecie pełnym pośpiechu to właśnie przyjaciele przypominają nam, co jest naprawdę ważne. Dlatego pielęgnujmy przyjaźnie, troszczmy się o bliskich i doceniajmy ich. To oni malują nasze życie barwami radości, miłości i wsparcia. Dziękuję za Waszą uwagę.

Legenda:

• Bezpośredni zwrot do słuchaczy.
• Wprowadzenie do tematu.
• Sformułowanie tezy.
• Argumenty poparte przykładami.
• Wnioski cząstkowe.
• Podsumowanie rozważań.
• Apel do słuchaczy.
• Podziękowanie za uwagę.