Teoria literatury

„Latarnik” Henryka Sienkiewicza jest przykładem
powieści
noweli
„Latarnik” to nowela.
„Latarnik” Henryka Sienkiewicza to utwór
wielowątkowy
jednowątkowy
„Latarnik” ma jeden wątek” – pracę Skawińskiego na latarni.
Który z podanych utworów Adama Mickiewicza należy do tego samego rodzaju literackiego co „Balladyna”? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
„Dziady cz. II”
Oba dzieła należą do dramatu.
„Śmierć pułkownika”
„Reduta Ordona”
„Pan Tadeusz”
Cechą charakterystyczną świata przedstawionego w utworze „Balladyna” jest
czas akcji nieprzekraczający jednej doby
brak związku przyczynowo-skutkowego między wydarzeniami
umiejscowienie rozgrywających się wydarzeń w jednym miejscu
łączenie elementów realistycznych i fantastycznych
Łączenie elementów realistycznych i fantastycznych jest charakterystyczne dla dramatu romantycznego.
Jestem starym subiektem i widziałem w swoim życiu wiele towarów niechodliwych, ale żeby aż tak… Gdy otwieraliśmy paczki z ostatniego transportu błysk metalu pozwalał przypuszczać, że są to aluminiowe garnki. Tymczasem diabli wiedzą co się stało w dystrybucji czy planowaniu. Nasz Dom Towarowy otrzymał czterysta nowych półpancerzy, model XVI wiek, używany swego czasu przez landsknechtów. Zdaje się, że były one przeznaczone do rekwizytorni jakiegoś teatru, ale nawet gdyby tak było, to po co jednemu teatrowi tyle półpancerzy?
W utworze Sławomira Mrożka zastosowana została narracja
pierwszoosobowa
Narrator wypowiada się w pierwszej osobie.
trzecioosobowa
Jestem starym subiektem i widziałem w swoim życiu wiele towarów niechodliwych, ale żeby aż tak… Gdy otwieraliśmy paczki z ostatniego transportu błysk metalu pozwalał przypuszczać, że są to aluminiowe garnki. Tymczasem diabli wiedzą co się stało w dystrybucji czy planowaniu. Nasz Dom Towarowy otrzymał czterysta nowych półpancerzy, model XVI wiek, używany swego czasu przez landsknechtów. Zdaje się, że były one przeznaczone do rekwizytorni jakiegoś teatru, ale nawet gdyby tak było, to po co jednemu teatrowi tyle półpancerzy?
W utworze Sławomira Mrożka narrator
jest uczestnikiem opisywanych wydarzeń
Narrator pierwszoosobowy jest tutaj uczestnikiem wydarzeń.
nie ujawnia się ani nie komentuje wydarzeń
– Dla nas jest obojętne, czy wulkan jest czynny, czy wygasły – rzekł geograf. – Nam chodzi o górę, a góra się nie zmienia.  
– Co znaczy „efemeryczny”? – powtórzył Mały Książę, który nigdy w życiu nie porzucił raz postawionego pytania.  
– Znaczy to „zagrożony bliskim unicestwieniem”.  
– Mojej róży grozi bliskie unicestwienie?
– Oczywiście.
– Moja róża jest efemeryczna – powiedział do siebie Mały Książę – i ma tylko cztery kolce dla obrony przed niebezpieczeństwem. A ja zostawiłem ją zupełnie samą…”.  
To był jego pierwszy odruch żalu. Mimo to zapytał odważnie:  
– Co radzi mi pan zwiedzić?
– Planetę Ziemię – odpowiedział geograf. – Ma dobrą sławę.
Mały Książę ruszył w dalszą drogę, myśląc o swojej róży.
W przytoczonym fragmencie „Małego Księcia” zastosowano narrację
trzecioosobową
Narrator wypowiada się w trzeciej osobie.
pierwszoosobową
– Dla nas jest obojętne, czy wulkan jest czynny, czy wygasły – rzekł geograf. – Nam chodzi o górę, a góra się nie zmienia.  
– Co znaczy „efemeryczny”? – powtórzył Mały Książę, który nigdy w życiu nie porzucił raz postawionego pytania.  
– Znaczy to „zagrożony bliskim unicestwieniem”.  
– Mojej róży grozi bliskie unicestwienie?
– Oczywiście.
– Moja róża jest efemeryczna – powiedział do siebie Mały Książę – i ma tylko cztery kolce dla obrony przed niebezpieczeństwem. A ja zostawiłem ją zupełnie samą…”.  
To był jego pierwszy odruch żalu. Mimo to zapytał odważnie:  
– Co radzi mi pan zwiedzić?
– Planetę Ziemię – odpowiedział geograf. – Ma dobrą sławę.
Mały Książę ruszył w dalszą drogę, myśląc o swojej róży.
O typie narracji „Małego Księcia” świadczy fragment:
To był jego pierwszy odruch żalu.
W tym fragmencie narrator wypowiada się w trzeciej osobie.
Nam chodzi o górę, a góra się nie zmienia.
Och, u mnie wcale nie jest ciekawie.
Sporty, ambicja, upór wyrabiały mu, rzecz oczywista, pewną sławę. Sława jednak koleżeńska była czymś, o co Zośka mało dbał. Nie starał się zjednać kolegów, nie szukał przyjaźni. Niekiedy zdawało się, że na całe swoje otoczenie patrzy jakby z dala, pomimo że wszystkim się interesował i każdemu starał się być pomocny. Albowiem najsilniejszą w tym czasie właściwością psychiczną Zośki była jego samotność. „Zawsze jestem raczej sam” – tak brzmiało pierwsze zdanie na pierwszej stronie pamiętnika Zośki. Poczucie samotności, powściągliwość i skrytość powodowały to, że Zośka raczej unikał kolegów ale koledzy nie unikali Zośki. Albowiem jeden z paradoksów psychiki zbiorowej brzmi: samotność, częsta towarzyszka wewnętrznej siły człowieka – przyciąga i zniewala otoczenie. W miarę jak biegły lata – autorytet Zośki w szkole i w zespole Buków ugruntowywał się i umacniał. (…) Całe otoczenie Zośki – i Buki, i szkoła, i dom – wiedziało o nim jedno: chłopiec ten umie przewidywać i umie zarządzać. Zaś trafne przewidywanie i dobre zarządzanie są istotą organizacji. Zośka był niewątpliwie dobrym organizatorem.
We fragmencie „Kamieni na szaniec” Aleksandra Kamińskiego występuje narracja trzecioosobowa.
prawda
Narrator tej lektury wypowiada się w trzeciej osobie.
fałsz
Sporty, ambicja, upór wyrabiały mu, rzecz oczywista, pewną sławę. Sława jednak koleżeńska była czymś, o co Zośka mało dbał. Nie starał się zjednać kolegów, nie szukał przyjaźni. Niekiedy zdawało się, że na całe swoje otoczenie patrzy jakby z dala, pomimo że wszystkim się interesował i każdemu starał się być pomocny. Albowiem najsilniejszą w tym czasie właściwością psychiczną Zośki była jego samotność. „Zawsze jestem raczej sam” – tak brzmiało pierwsze zdanie na pierwszej stronie pamiętnika Zośki. Poczucie samotności, powściągliwość i skrytość powodowały to, że Zośka raczej unikał kolegów ale koledzy nie unikali Zośki. Albowiem jeden z paradoksów psychiki zbiorowej brzmi: samotność, częsta towarzyszka wewnętrznej siły człowieka – przyciąga i zniewala otoczenie. W miarę jak biegły lata – autorytet Zośki w szkole i w zespole Buków ugruntowywał się i umacniał. (…) Całe otoczenie Zośki – i Buki, i szkoła, i dom – wiedziało o nim jedno: chłopiec ten umie przewidywać i umie zarządzać. Zaś trafne przewidywanie i dobre zarządzanie są istotą organizacji. Zośka był niewątpliwie dobrym organizatorem.
Ostatnie zdanie fragmentu „Kamieni na szaniec” Aleksandra Kamińskiego zawiera opinię narratora na temat bohatera tekstu.
prawda
Narrator tej lektury ujawnia tutaj swoją opinię nt. Zośki.
fałsz
Do tego samego rodzaju literackiego co „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza należy
„Zemsta” Aleksandra Fredry.
„Tren VIII” Jana Kochanowskiego.
„Balladyna” Juliusza Słowackiego.
„Quo vadis” Henryka Sienkiewicza.
Oba utwory należą do epiki.

Pan Tadeusz,
czyli ostatni zajazd na Litwie.
Historia szlachecka z roku 1811 i 1812
we dwunastu księgach wierszem
Przeczytaj uważnie pełny tytuł dzieła Adama Mickiewicza.
Wskaż, jakie informacje zawiera pełny tytuł utworu.
autor
sposób narracji
miejsce akcji
budowa utworu
Kiedy narrator utworu zna myśli i uczucia bohaterów, ale nie należy do świata przedstawionego, mamy do czynienia z
narracją pierwszoosobową
narracją trzecioosobową
Kiedy wiedza narratora o bohaterach jest ograniczona, ponieważ bierze on udział w wydarzeniach, mamy do czynienia z
narracją trzecioosobową
narracją pierwszoosobową
W wypowiedzeniu „Skinął twierdząco rudą, kędzierzawą czupryną” wyrazy „rudą, kędzierzawą” to
ożywienia
epitety